ร่างพระราชบัญญัติว่าด้วยสิทธิพื้นฐานของพลเมือง ค.ศ. 1689
ร่างพระราชบัญญัติว่าด้วยสิทธิพื้นฐานของพลเมือง ค.ศ. 1689

ร่างพระราชบัญญัติว่าด้วยสิทธิพื้นฐานของพลเมือง ค.ศ. 1689

บทความนี้ใช้ระบบคริสต์ศักราช เพราะอ้างอิงคริสต์ศักราชและคริสต์ศตวรรษ หรืออย่างใดอย่างหนึ่งร่างพระราชบัญญัติว่าด้วยสิทธิพื้นฐานของพลเมือง ค.ศ. 1689[1] (อังกฤษ: Bill of Rights 1689) หรือที่มีชื่อเต็มว่า “พระราชบัญญัติประกาศสิทธิและเสรีภาพของพสกนิกรและการสืบราชสันตติวงศ์” (อังกฤษ: An Act Declaring the Rights and Liberties of the Subject and Settling the Succession of the Crown) เป็นพระราชบัญญัติที่รัฐสภาแห่งอังกฤษประกาศใช้ในปี ค.ศ. 1689 ซึ่งถือกันว่าเป็นกฎหมายหนึ่งที่เป็นรากฐานของกฎหมายรัฐธรรมนูญของประเทศอังกฤษที่นอกเหนือไปจากมหากฎบัตร พระราชบัญญัติการสืบสันตติวงศ์ ค.ศ. 1701 และกฎหมายอื่น ๆ ที่ประกาศใช้มาโดยรัฐสภาแห่งอังกฤษ นอกจากนั้นพระราชบัญญัติสิทธิ ค.ศ. 1689 ก็ยังเป็นรากฐานของกฎหมายอันสำคัญหลายฉบับของบรรดาประเทศในเครือจักรภพอีกด้วย เช่น พระราชบัญญัติว่าด้วยการประกาศสิทธิ ค.ศ. 1689 (Claim of Right Act 1689) ของประเทศนิวซีแลนด์และประเทศแคนาดาสาระสำคัญของร่างพระราชบัญญัติดังกล่าวเป็นการรับรองสิทธิพื้นฐานของประชาชนของราชอาณาจักร สิทธิดังกล่าวก็ยังถือปฏิบัติอยู่จนกระทั่งทุกวันนี้และไม่แต่จะมีผลต่อพสกนิกรชาวอังกฤษเท่านั้นแต่ยังต่อพสกนิกรภายใต้อาณาจักรที่อยู่ภายในร่มเครือจักรภพด้วย โดยให้การรับรองพสกนิกรแห่งประเทศอังกฤษให้มีสิทธิที่จะทูลเกล้าฯ ถวายฎีกาต่อพระมหากษัตริย์ และมีสิทธิที่จะชักอาวุธเพื่อป้องกันตนเอง นอกจากนี้ ยังบัญญัติไว้อีกว่าพระราชกิจของพระมหากษัตริย์ในอันที่เกี่ยวข้องกับราชการบ้านเมืองต้องได้รับอนุมัติจากรัฐสภาแห่งอังกฤษก่อนจึงจะมีผลบริบูรณ์